Proč knihovna půjčuje deskové a stolní hry? Proč se nedrží pouze svého původního zaměření a nezaměřuje se pouze na půjčování knih a časopisů? Vlastně by těch otazníků kolem knihovnictví a knihovny mohla býti celá řada a mohli bychom si z nich postavit kolem knihovny plot. Avšak záměrem mého psaní je otazníky rozpouštět a na otázky nabízet odpovědi. Nechceme totiž kolem knihovny plot z otazníků (ani ničeho jiného), chceme, aby lidé pochopili, že knihovna dokáže a je schopna nabídnout každému člověku něco.
Takže, proč knihovna půjčuje také deskové a stolní hry? Znáte tu epizodu z filmu Věry Chytilové Dědictví aneb Kurvahoši…, kdy si Bohuš s doktorem objednává v restauraci dva sifony a scéna vrcholí odchodem vrchního s výkřikem Nová doba…? Tak přesně tenhle moment vystihuje roli knihoven v současném světě. Pokud někdo v knihovně nepochopil, že se doba změnila a že nelze nabízet lidem tuto službu stejným způsobem a o stejném rozsahu jako v roce 1990 nebo 2000, je to chyba. Ano, samozřejmě je nutno nabízet i ty tradiční služby (většina lidí to od nás očekává), avšak musíme nabízet mnohé další.
Proto (nejen) v rožnovské knihovně půjčujeme stolní hry, tématické kufříky, čtečky E-knih, hudební CD, komiksy, zvukové a audio knihy, umožňujeme vstupy do různých databází, pořádáme besedy a lekce informačního vzdělávání, virtuální univerzitu 3. věku, výstavy výtvarníků, chodíme hlasitě číst do Domova pro seniory, pořádáme Večerníčky na kamenech, lampionový průvod s Broučky, vydáváme tiskem almanachy literárních prací (dětí i seniorů) a výčet by mohl pokračovat dále, až by zaplnil celou áčtyřku.
V mnoha ohledech je situace v českém knihovnictví specifická. Možnosti knihoven jsou například na poli elektronických knih velmi omezené. Zde odkazuji na nemožnost paušálního půjčování existujících elektronických knih, tak jak ho znáte s klasickými kodexovými knihami. Zde jsme značně omezeni platnou legislativou autorského zákona. Mimochodem, víte, že za možnost vypůjčit si v knihovně klasickou knihu platí stát obrovské sumy peněz autorským organizacím (OSA, Dilia, Intergram)? Avšak nebojte, pracujeme na tom, aby možnost vypůjčit si knihu v elektronické podobě, byla dostupná v rožnovské knihovně nejpozději v březnu 2015.
Nedivte se tedy, pokud ve svém psaní budu nadále informovat o věcech, které (z Vašeho pohledu) s knihovnou naprosto nesouvisejí. Knihovna je živý organizmus, který by měl reagovat na situaci a dění ve městě a společnosti. A dovolte mi se vrátit ke společenským hrám, které v knihovně půjčujeme. Reagujeme tím na jev, kdy se v rodinách jednotlivci izolují (nebo jsou izolováni) a zmenšuje se míra komunikace a sdílení společných chvil uvnitř rodin. (Čest výjimkám!) Nabízíme tak rodičům a (nejenom) dětem být spolu prostřednictvím hry, kterou by si třebas normálně v obchodě nekoupili a tím pádem ji doma neměli.
Knihovna není přežitek, to jen úhel pohledu na knihovny z venku může být zatížen předsudky. Odhoďte je!
Pavel Zajíc
Spektrum Rožnovska, č. 21, 23. 10. 2014